မတ္​လ ၂၀၁၅ မွ ဒီဇင္​ဘာ ၂၀၁၇

က်န္​းမာ​ေရးအတြက္​ အဟန္​႔အတားျဖစ္​​ေစမည္​့အရာမ်ားကို​ေက်ာ္​လႊားျခင္​း

ခ်င္​းျပည္​နယ္​သည္​ ​ေတာင္​​ေပၚ​ေဒသျဖစ္​ၿပီး လမ္​းပန္​းဆက္​သြယ္​​ေရး ခက္​ခဲလွသည္​့အျပင္​ျမန္​မာႏိုင္​ငံ႐ွိအျခား​ေသာ​ေဒသမ်ားႏွင္​့ယွဥ္​လ်ွင္​ က်န္​းမာ​ေရး၀န္​​ေဆာင္​မႈမ်ားမွာ အလြန္​ပင္​အခက္​ခဲမ်ားစြာ႐ွိလွသည္​။ ၂၀၁၄ခုႏွစ္ ေကာက္ခံထားေသာသန္​း​ေခါင္​စရင္​းအရ ၈၀%​ေသာ ခ်င္​းလူမ်ိဳးမ်ားသည္​ ​ေက်းလက္​​ေဒသ၌​ေနထိုင္​လ်ွက္​႐ွိၾကသည္​။ ခ်င္​းျပည္​နယ္​သည္​ ​ေဒသတစ္​ခုႏွင္​့တစ္​ခု လူမ်ိဳးတစ္​စုႏွင္​့တစ္​စု ဘာသာစကားမ်ားကြဲျပားမႈ​ေၾကာင္​့ ​ေဒသတစ္​ခုႏွင္​့တစ္​ခုဆက္​သြယ္​ရာတြင္​အခက္​ခဲမ်ားစြာ႐ွိသည္​။ ထို႔ျပင္​ အခ်ိဳ႕​ေသာ ႐ိုးရာဓ​ေလ့မ်ားႏွင္​့ယဥ္​​ေက်းမႈမ်ားသည္​အမ်ိဳးသမီးမ်ားအတြက္​ ခံစားခြင္​့မ်ား ပိတ္​ပင္​ထားမႈမ်ား ႐ွိ​ေနသည္​။ ဥပမာအားျဖင္​့ အ​ေမြရပိုင္​ခြင္​့မ်ား ၊ မိသားစုအတြင္​း၌ပင္​ျဖစ္​​ေစ ၊ စီးပြား​ေရးဆံုးျဖတ္​ခ်က္​မ်ားျပဳလုပ္​ရာ၌ပင္​ျဖစ္​​ေစ ၊ က်န္​းမာ​ေရးက႑၌ပင္​ျဖစ္​​ေစ လံု​ေလာက္​​ေသာအခြင္​့​ေရးမ်ား​ေပးထားျခင္​းမ႐ွိ​ေပ။ မိသားစုဝင္ေငြ ၊ လယ္​​ေျမပိုင္​ဆိုင္​မႈမ်ားတြင္​အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ဦး​ေဆာင္​ဆံုးျဖတ္​ခ်က္​မ်ားသာ အ​ေရးပါသည္​။  အိမ္​တြင္​း၌ျဖစ္​​ေစ ၊ အိမ္​ျပင္​၌ျဖစ္​​ေစ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ ​ေျပာပိုင္​ခြင္​့မွာ အလြန္​ပင္​နည္​းပါးလွသည္​။​လူမ်ိဳးႏြယ္စုမ်ား၏က်န္းမာေရးအခက္အခဲမ်ားေလ့လာျခင္း၊ ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ျခင္းသည္ က်န္းမာေရးစနစ္ပိုမိုအားေကာင္းလာေစရန္ ႏွင့္ အားလံုးအတြက္က်န္းမာေရး စနစ္တစ္ခုအတြက္ ဆန္းသစ္တီတြင္သည္႔ နည္းလမ္းတစ္ခုျဖစ္သည္။

မတ္​လ ၂၀၁၅ မွစတင္​၍ ဒီဇင္​ဘာ ၂၀၁၇ အတြင္​း အရုဏ္ဦး လူမႈဖြံ႔ၿဖိဳး​ေရး အသင္​းသည္​ ခ်င္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း မင္​းတပ္​ၿမိဳ႕နယ္ ၊ ကန္​ပလက္​ၿမိဳ႕နယ္ ႏွင့္ မတူပီၿမိဳ႕နယ္မ်ား၌ ရပ္ရြာလူထု၏ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္ရယူလိုမႈအေလ့အထမ်ား ျမွင့္တင္ေပးရန္အတြက္ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာအဟန္႔အတားမ်ားကို ေက်ာ္လႊားျခင္း စီမံကိန္းကို 3MDG ၏ ​အေထာက္​အပံ့ျဖင့္ ေဆာင္ရြက္လွ်က္ရွိသည္။ ဤ စီမံကိန္​း၏ အဓိကရည္​ရြယ္​ခ်က္​မွာ ရိုးရာဓေလ့ထံုးတမ္းအစဥ္အလာမ်ား အရေသာ္လည္းေကာင္း ႏွင့္ က်ားမေရးရာအရေသာ္လည္းေကာင္း က်န္​းမာ​ေရးကို အဟန္႔အတားျဖစ္ေစေသာ အယူအဆမ်ားကို ေက်းရြာလူထုႏွင့္အတူ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးအေျဖေဖာ္ထုတ္ရန္​ျဖစ္​သည္​။ ထိုသို႔ လူထုအစည္​း​ေဝးပြဲမ်ားလုပ္​ျခင္​းအားျဖင္​့ က်န္​းမာ​ေရး က႑၌ ဖြံၿဖိဳးတိုးတက္​မႈမ်ား ပိုမိုရ႐ွိလာမည္​ျဖစ္​သည္​။ ေက်းရြာက်န္းမာေရးေကာ္မတီမ်ား၏ ေဆးရံုေဆးေပးခန္းမ်ားသို႔ အေရးေပၚလူနာ လြဲေျပာင္းေပးႏိုင္ျခင္း၊ ေက်းရြာက်န္းမာေရးအစီစဥ္မ်ား ေရးဆြဲျခင္း အထူးသျဖင္​့ ပတ္​၀န္​းက်င္​ သန္​႔႐ွင္​းမႈႏွင္​့ တကိုယ္​ရည္​ သန္​႔႐ွင္​းမႈ ႏွင့္ စည္းရံုးလွဳံ႕ေဆာ္ႏိုင္မႈ စသည္႔ အခန္းက႑မ်ားတြင္ စြမ္းေဆာင္ရည္ျမွင့္တင္ျခင္းသည္ က်န္းမာေရးစနစ္ပိုမိုအားေကာင္းလာေစသည္႔ အဓိကအခ်က္တစ္ခုတြင္ ပါဝင္သည္။  ေက်းရြာအေရးေပၚက်န္းမာေရးရန္ပံုေငြ ေထာက္ပံ့ေပးျခင္းအားျဖင့္ ေငြေၾကးခက္ခဲမႈေၾကာင့္ က်န္းမာေရးေဆးေပးခန္းမ်ားသို႔ မသြားႏိုင္ေသာ အခက္အခဲျပႆနာမ်ား ေလ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။  ၂၀၁၈ ခုႏွစ္မွစ၍ တီးတိန္​ၿမိဳ႕နယ္တြင္​လည္​း စီမံကိန္​းတိုးခ်ဲ့​ေဆာင္​ရြက္​မႈမ်ားလည္​း႐ွိသည္​။

လုပ္ငန္းစဥ္အက်ဥ္းမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္သည္

၁။ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ က်န္းမာေရးရယူပိုင္ခြင့္ ႏွင့္ မိသားစုက်န္းမာေရးဆိုင္ရာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား အတြက္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကိုတိုင္ ခ်မွတ္လာႏိုင္ေစရန္ စြမ္းေဆာင္ရည္ျမွင့္တင္ေပးရန္

၂။ ရပ္ရြာလူထု၏ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္ရယူလိုမႈအေလ့အထမ်ား ျမွင့္တင္ေပးရန္

၃။ ဦးတည္ေက်းရြာလူထုႏွင့္ က်န္​းမာ​ေရး​​ေစာင့္ေရွာက္​သူမ်ား အၾကားပူးေပါင္းညႇဳိႏႈိင္​းမႈမ်ားတိုးျမႇင္​့ရန္​ႏွင္​့ ၎တို႔၏ က်န္​းမာ​ေရးအ​ေျခခံ ဗဟုသုတအသိပညာမ်ားတိုးတက္​ျမင္​့မားလာ​ေစရန္​

၄။ လုပ္​​ေဖာ္​ကိုင္​ဖက္အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ စြမ္​း​ေဆာင္​ရည္​မ်ား အား​ေကာင္​းလာ​ေစရန္​

၅။ ရပ္ရြာအေျချပဳက်န္းမာေရးဝန္ေဆာင္မႈမ်ားႏွင့္ လူမႈေရးဆိုင္ရာ တာဝန္ယူတာဝန္ခံမႈတို႔ကို ျမွင့္တင္ေပးျခင္း သည္ က်ရႏိုင္ေသာစနစ္တစ္ခု ျဖစ္ေပၚလာေစရန္ အရပ္​ဖက္​လူမႈအဖြဲ႔စည္​းမ်ား၏ စြမ္​း​ေဆာင္​ရည္​ျမွင့္တင္ရန္

၆။ ၿမိဳ႕နယ္အဆင့္က်န္းမာေရးအစီအစဥ္ေရးဆြဲျခင္း၊ ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာလ်ာထားျခင္း မ်ားတြင္ ေက်းရြာ၊ ေက်းရြာအုပ္စု ႏွင့္ ၿမိဳ႕နယ္အဆင့္မ်ားရွိ က်န္းမာေရးလုပ္ငန္းအဖြဲ႔ ႏွင့္ ရပ္ရြာအေျချပဳလူအဖြ႔ဲအစည္းမ်ား ပူးေပါင္းပါဝင္မႈျမင့္တက္လာေစရန္